Max Boot/
Takimi mes udhëheqësve të Koresë së Veriut dhe Koresë së Jugut u vlerësua si “historik”. Të dy liderët u përqafuan, “buzëqeshën gjerësisht, shkundën me forcë dorën e njëri-tjetrit dhe uruan njëri-tjetrin me gota shampanjë”. Gazetarët vunë në dukje se “formalitetet e hapjes së takimit dukeshin çuditërisht të relaksuara, duke tejkaluar pritëshmëritë e shumë njerëzve, duke përfshirë ndoshta ato të vetë krerëve. Udhëheqësi i Koresë së Jugut tha se duhet “të ecim së bashku në një rrugë pajtimi dhe bashkëpunimi”. Udhëheqësi i Koresë së Veriut u përgjigj se “nuk do të zhgënjehesh”.
Ju duket e ngjashme? Duhet të duket, sepse mbulimi i lajmeve të takimit të vitit 2000 midis Presidentit të Koresë së Jugut Kim Dae-jung dhe udhëheqësit të Koresë së Veriut Kim Jong Il në Pyongyang i përshtatet euforisë të takimit të së premtes në Panmunjom midis Moon Jae-in dhe Kim Jong Un, djalit të Kim Jong Il. Madje, takimi i vitit 2000 rezultoi me rezultate më të prekshme: jo vetëm deklarata për përfundimin e Luftës Koreane dhe bashkimin e të dy vendeve, por edhe hapa konkretë për krijimin e një parku industrial të Koresë së Veriut dhe Koresë së Jugut në Kaesong, lejimin e turistëve të Koresë së Jugut të vizitojnë Veriun dhe për të ribashkuar familjet e shumta të ndara nga zona e çmilitarizuar. Ndërmjet viteve 1998 dhe 2008, Koreja e Jugut ofroi rreth 8 miliardë dollarë ndihmë ekonomike Koresë së Veriut me shpresën se të gjitha këto ndihma do të krijonin një regjim më të arsyeshëm dhe më të butë. Kim Dae-jung fitoi Çmimin Nobel të Paqes në vitin 2000 për përpjekjet e tij.
E megjithatë, Politika Sunshine, e shpallur gjerësisht në atë kohë, tani gjykohet gjerësisht si një dështim. Megjithë premtimet e Koresë së Veriut, ajo nuk bëri asgjë për të lehtësuar shtypjen e popullsisë së saj ose për t’i dhënë fund programeve të saj bërthamore dhe raketore. Si përfundim doli që Kim Dae-jung arriti samitin “historik” të vitit 2000 vetëm duke ofruar Kim Jong Il një ryshfet prej 500 milionë dollarësh. Një tjetër takim u mbajt në vitin 2007, i organizuar nga Moon Jae-in, atëherë ndihmës i Presidentit Roh Moo-hyun, dhe gjithashtu u vlerësua si katastrofë. Por vitin e ardhshëm, një qeveri konservatore mori pushtetin në Seul dhe i dha fund Politikës Sunshine.
Vlen të mbahet parasysh historia e kthjellët para se të shkojmë shumë larg në perceptime rreth takimit të fundit ndër-korean. Po, është një gjë e mirë që të dy udhëheqësit koreanë po takohen dhe flasin. Sigurisht që është më mirë se konkurenca e shurdhër që pamë vitin e kaluar, me Korenë e Veriut që testonte armë bërthamore dhe raketa, dhe Presidenti Trump duke iu përgjigjur me kërcënime për lëshimin e një shiu “zjarri dhe tërbimi”.
Por le të mos imagjinojmë se Moon Jae-in dhe Kim Jong Un po bëjnë përparime “historike” me deklaratën e tyre të samitit. Ajo është plot me gjuhë fisnike, por boshe, duke premtuar se “nuk do të ketë më luftë në Gadishullin Korean”. Dy krerët ranë dakord të transformonin zonën e çmilitarizuar – në të vërtetë zona më e rëndë e militarizuar në botë – në një “zonë paqeje” dhe për të përfunduar Luftën Koreane me një “regjim të fuqishëm të paqes”. Ata madje premtuan një “gadishull Korean pa armë nukleare”.
Yada, yada, yada. Pas ekzaminimit më të hollësishëm, këtu ka shumë pak substancë – sigurisht asgjë për të justifikuar cicërimën hiperbolike të Trump-it: “LUFTA KOREANE DREJT FUNDIT! Shtetet e Bashkuara, dhe të gjithë njerëzit e saj fisnikë, duhet të jenë shumë krenarë për atë që po ndodh tani në Kore!”
Të dy Koretë nuk kanë fuqinë për të përfunduar një traktat paqeje, sepse Koreja e Jugut nuk ishte një palë në armëpushimin e vitit 1953. Ishte një marrëveshje midis Shteteve të Bashkuara (që vepronin në emër të Komandës së Kombeve të Bashkuara), Kinës dhe Koresë së Veriut. Nëse do të ketë një traktat paqeje, do të përfshijë ato fuqi, jo vetëm Korenë e Jugut.
Kim do të mirëpriste një marrëveshje paqeje nëse nxit largimin e trupave të SHBA, por ai do të përpiqet të merret me Shtetet e Bashkuara drejtpërdrejt. Ai nuk do të dëshirojë të njohë zyrtarisht Korenë e Jugut si një shtet të pavarur, sepse duke vepruar kështu do ta detyronte atë të heqë dorë nga propaganda 70 vjeçare e regjimit se familja Kim është e destinuar të qeverisë tërë gadishullin në emër të “punëtorëve” koreanë. Siç Nicholas Eberstadt vuri në dukje në New York Times, ” ky vendim do të vinte në dyshim pse, saktësisht, Koreja e Veriut duhet të mbajë pushtetin në radhë të parë. Do të ishte kërcënuese ndaj sistemit – një gabim në shkallën e vargut të gabimeve nga Presidenti Mikhail S. Gorbaçov që dënoi Bashkimin Sovjetik”. Po ashtu, për të gjithë retorikën e zbrazët për “denuklearizimin”, Kim Jong Un nuk ka ndërmend të heq dorë nga një arsenal bërthamor që ai e sheh si garantues të regjimit – dhe në të vërtetë të mbijetesës personale.
Nuk ka arsye të mendosh se Kim është një tjetër Gorbaçov – një reformator i mirëfilltë liberal që sapo është ngritur në krye të një sistemi totalitar. Shkeljet e të drejtave të njeriut në Korenë e Veriut janë aq të tmerrshme sa kurrë, një fakt i theksuar nga vdekja e studentit amerikan Otto Warmbier pak pasi u lirua nga kujdestaria e Koresë së Veriut. Programet bërthamore dhe raketore të Koresë së Veriut janë më të avancuara se kurrë. Kim nuk është duke u rilindur papritur si një paqëdashës liberal; ai po ndjek politikën e vjetër të familjes së tij për përzierjen e provokimeve të tilla si testet e raketave me ofensiva paqësore të dizajnuara për të bindur Perëndimin që të zbusë sanksionet dhe të shtyjë frymëmarrjen jetësore të regjimit të tij të urryer. Ne do të bënim mirë që të mos mashtroheshim nga këto lëvizje – përsëri./The Washington Post – Lexo.al/
Leave a Reply