Konfrontimi midis SHBA-së dhe Koresë së Veriut po afrohet në një pikë tjetër të tensionuar, me Korenë e Veriut që sinjalizon se ajo mund të jetë gati për negociata me Uashingtonin, edhe pse ajo lëviz drejt shdërrimit në një fuqi të plotë ushtarake bërthamore.
Kur çështje të tilla diplomatike zgjidhen, shpesh vjen si pasojë e lejimit të secilit vend të pretendojë se është duke hyrë në negociata me kushtet e veta.
Në këtë rast, Koreja e Veriut do të pohonte statusin e saj si një shtet i armëve bërthamore, ndërsa Shtetet e Bashkuara do të këmbëngulin që dialogu lidhet me denuklearizimin eventual të gadishullit Korean. Kjo mund të tingëllojë si një ndarje e pakalueshme, por kjo është ajo për të cilën është diplomacia.
Por, ndërsa 2017 arrin fundin e saj, të dy vendet ende duket se janë në një kurs përplasjeje. Retorika luftarake e Kim Jong Un përputhet me Presidentin Trump. Ka një magjepsjeje të çuditshme reciproke, të cilën një diplomat i huaj e përshkruan si “dashuri / urrejtje”.
Spekulimet rreth bisedimeve u rritën, paradoksalisht, pas testit të fundit të raketave të Koresë së Veriut më 29 nëntor, i cili duket se demonstroi aftësinë e Pyongyang për të goditur Shtetet e Bashkuara kontinentale. Në një deklaratë, Kim njoftoi “me krenari se tani ne kemi realizuar më në fund kauzën e madhe historike të kompletimit të forcës bërthamore të shtetit”.
Për disa analistë, Kim ishte duke deklaruar fitoren – dhe duke përgatitur një bosht. Vitaly Pashin i tha agjencisë së lajmeve Interfax më 1 dhjetor, pas një vizite në Pyongyang, se zyrtarët e lartë atje “më thanë se Veriu ishte i përgatitur të ulet në tryezën e negociatave”. Agjencia e lajmeve Tass tha se Koreja e Veriut afirmoi se është “gati për bisedime me Uashingtonin me kusht që ajo të njihet si një fuqi bërthamore”.
Insistimi i Koresë së Veriut mbi statusin e saj të armëve bërthamore u përcoll ndaj Song Tau, një emisar i lartë kinez që vizitoi Phenianin më 17 nëntor. Koreanët e Veriut thuhet se i kanë kujtuar Song se që nga viti 2012, kushtetuta e Koresë së Veriut e ka karakterizuar zyrtarisht vendin si “një shtet bërthamor”.
Pyongyang në dukje dëshiron negociata me Shtetet e Bashkuara, por me termat e saj. Analistët spekulojnë se për të justifikuar mbajtjen e rezervave ekzistuese të disa duzina të armëve bërthamore, Koreja e Veriut mund të premtojë të mos e ndajë teknologjinë e saj bërthamore me të tjerët dhe të mos sulmojë Shtetet e Bashkuara. Uashingtoni do të ishte i kujdesshëm për premtime të tilla, duke pasur parasysh historinë e premtimeve dhe mos-respektimit të tyre nga Pheniani.
Koreja e Veriut me sa duket dëshiron të jetë si India dhe Pakistani, të cilët u bënë anëtarë de facto të klubit bërthamor pas ndërtimit të armëve në fshehtësi. Ajo nuk dëshiron të jetë si Libia apo Iraku, udhëheqësit e të cilëve u rrëzuan dhe u vranë pasi hoqën dorë nga programet e tyre bërthamore.
Administrata Trump ka hedhur poshtë publikisht ofertat e fundit. Një zëdhënës i Departamentit të Shtetit tha të djelën: “Ne nuk shohim ndonjë indikacion se Koreja e Veriut është e përkushtuar ose e interesuar për bisedime të besueshme për denuklearizimin”. Dhe të hënën, Shteti refuzoi përsëri, ashtu siç ka bërë për muaj, opsionin e “ngrirjes për një ngrirje” për testimet e Koresë së Veriut dhe stërvitjet ushtarake amerikane: “Nuk është e mjaftueshme për [Korenë e Veriut] të ndalojë programin e saj aty ku është sot”.
Një vizitor interesant në Pyongyang këtë javë është Jeffrey Feltman, nënsekretari i përgjithshëm i OKB-së dhe një ish-sekretar shteti i SHBA-ve. Ai është i dërguari i rangut më të lartë atje nga OKB-ja në gjashtë vjet. Çfarë po përgatit ai? Diplomatët nuk po flasin.
Strategjia e Shteteve të Bashkuara për presion ndaj Koresë së Veriut fokusohet drejt Kinës dhe shpresën se kinezët do të shtrëngojnë sanksionet aq shumë saqë të shtyjnë Phenianin drejt tërheqjes. Shumë analistë janë skeptikë se kjo do të funksionojë: Koreanët e veriut nuk e pranojnë ndërhyrjen kineze dhe ata kanë rezervuar një vit ose më shumë në furnizime energjie për të përballuar taktika të tilla presioni.
Kina nuk dëshiron një Kore të Veriut bërthamore; por as nuk dëshiron as një sulm të SHBA-ve në kufirin e saj. Ajo kërkon një zgjidhje diplomatike që do të zgjidhë papajtueshmërinë. Kjo ka qenë një dëshirë e SHBA-ve për tre dekada, gjithashtu, por pa sukses ende.
Historia na tregon se një zgjidhje e pazakontë u gjet për të shmangur luftën bërthamore 55 vjet më parë, dhe interesante është që, Uashingtoni dhe Pekini po rishikojnë këto mësime. Sipas një zyrtari të lartë të Pentagonit, një takim ushtarak kinez-amerikan i nivelit të lartë javën e kaluar në Uashington, kreu një studim të përbashkët të krizës raketore të Kubës.
A ka kaluar Koreja e Veriut pragun bërthamor? Deklaratat e fundit të Phenianit sugjerojnë se po, por disa analistë kanë dyshime. Koreja e Veriut nuk ka treguar se mund të kontrollojë një rikthim të raketave balistike ndërkontinentale dhe nuk ka pajisur një armë të vërtetë nukleare mbi një raketë, thonë burimet.
A do të përpiqet administrata e Trump të bllokojë Korenë e Veriut që të kalojë këtë vijë përfundimtare, me mjete ushtarake nëse është e nevojshme? Apo do të kërkojë një formulë diplomatike që mund, me kalimin e kohës, të lërë të gjitha palët më të kënaqur se kataklizmi i luftës? Në këtë sezon pushimi, kjo pyetje e vështirë është fshehur në kutinë e errët në qoshe. /The Washington Post – Lexo.al
Leave a Reply