Këto ditë përfundoi në Beograd Takimi i Kryeministrave të Greqisë, Bullgarisë, Rumanisë dhe Presidentit të Serbisë, për të ardhmen e Ballkanit Perëndimor në Bashkimin Europian dhe diskutimin e disa projekteve të përbashkëta në infrastrukturë për tubacionet e gazit, për ato në hekurudha dhe autostrada. Takimi ishte zgjatim i atij që u organizua në Varna dy muaj më parë, më 3 tetor dhe që do të ndiqet nga takimi i ardhshëm në mars, në Rumani.
Ajo çka kujtdo i tërheq vëmendjen është fakti: Mospjesëmarrja në to e vendeve të tjera të rajonit, Shqipërisë, Kosovës, Maqedonisë, Malit të Zi, Bosnjë- Hercegovinës, teksa Serbia ishte pjesëmarrëse e këtij takimi. Me sa vihet re, synimi i tri vendeve anëtare të Bashkimit Europian lidhet me marrjen e një roli kyç, nëpërmjet kësaj nisme, për stabilitetin, paqen dhe prosperitetin e rajonit të Ballkanit.
Qysh në Varna, Kryeministri grek, Tsipras, në një konferencë për mediat, duke përsëritur dhe qëndrimin e kolegëve të tij, kërkoi nga Bashkimi Europian që të korrigjojë gabimin e madh ndaj rajonit, për të mos e lënë atë jashtë familjes europiane. E tërë kjo nuk mund të kamuflojë përpjekjet për krijimin e një imazhi të ri, në rastin konkret të Greqisë, përballë rakitizmit të derisotëm të BE-së. Retorika e Tsipras, kur është fjala për zgjerimin e këtij organizmi, dhe pse Greqia është anëtare, e kalon pa u ndierë, për të këmbëngulur në avantazhet e Serbisë në BE.
Të katër vendet, në rolin e ri që ndërmarrin, i atribuojnë vetes drejtimin e përbashkët të Ballkanit, me marrjen në gjashtëmujorin e parë të vitit të ardhshëm të kryesimit të BE-së nga Bullgaria. Katër vendet, pra, duke përfshirë dhe Serbinë, pjesëmarrëse në takim, sipas tyre, e bëjnë Ballkanin të sigurt. Të tjerët, thuajse nuk ekzistojnë për to. Çfarë ka pas këtij sfondi?
Për Greqinë, Serbia është aleat i ngushtë i saj, një dashuri e njohur dhe aspak platonike apo e rastit, në kuadër të marrëdhënieve të tyre të veçanta. Duket, ortodoksizmi dhe lidhjet sllave i bëjnë më të ndjeshme këto marrëdhënie dhe për vendet e tjera, organizatore të takimeve të mësipërme, sikurse janë kartë e rëndësishme dhe për Rusinë. Ndryshe, si mund të shpjegohet qëndrimi mospërfillës, i mbajtur prej tyre ndaj Shqipërisë, Kosovës dhe vendeve të tjera të Ballkanit Perëndimor?
Nga ana tjetër, inkurajon ato qëndrime të Serbisë, të cilat shkojnë ndesh me Bashkimin Europian, modernizimin e vetë rajonit, duke mbajtur gjallë çdo klimë tensioni të tij. Janë këto arsyet që e bëjnë Presidentin serb, Aleksandër Vuçiç, të flasë në këto takime për “padrejtësitë e shkaktuara mbi Serbinë, për pësimin e trefishtë të saj”.
Nga ana tjetër, kreu i diplomacisë serbe, Ivica Daçiç, vazhdon dhe këto ditë të shtojë zhurmën për “gabimet” e Bashkimit Europian në njohjen e shtetit të Kosovës, të cilën, ish-ministri i qeverisë së Millosheviçit e shikon si “hapje të kutisë së Pandorës, me pasoja për të ardhmen”. Një retorikë kjo, që është fryrë gjatë kësaj kohe së bashku me ecejaket dhe letrat e udhëheqësve serbë, drejtuar vendeve anëtare të BE-së dhe shteteve të tjera për t’u tërhequr nga njohja e shtetit të pavarur dhe sovran të Kosovës.
Ana tjetër. Nisma si kjo e katër vendeve, për shkak të rolit që duan të marrin, sikurse kemi theksuar dhe herë tjetër, janë një përsëritje, këtë radhë e zbehtë e nismave të tjera. Organizatorët e Takimit të Varnës dhe Beogradit e njohin mirë atë që quhet “Nisma e Berlinit”, ku me kujdesin e veçantë të Kancelares gjermane, Merkel, por dhe me mbështetjen e vendeve të tjera, u organizua në Berlin Konferenca e parë e vendeve të Ballkanit Perëndimor.
Dhe jo me “të preferuarit”, por me të gjitha këto vende, që në rrugën e integrimit europian të tyre, të kenë bashkëpunim aktiv dhe me më tepër kurajo për të rrëzuar ato barriera, që asfiksojnë marrëdhëniet mes tyre, forcimin e reformave strukturore. Këto nisma pas nismash nuk mund të gjallërojnë kohezionin e vendeve të rajonit tonë. Takimi i Beogradit të sjell vetvetiu në mendje Takimin e Krajovës në Rumani, thuajse, edhe me të njëjtin format të tij, mbajtur dy vite më parë: E njëjta pjesëmarrje, Rumani, Serbi, Bullgari.
Një aleancë e re e këtyre vendeve. Grupime të tilla mendojmë se krijojnë më shumë pështjellim te vendet e tjera, në vend të integrimit të tyre në BE. Takime, nisma do të ketë, por, së pari, duhet të jetë i qartë misioni i tyre. Jo të dublojnë, madje, të dublojnë keqas. Ndërkohë, nuk të pengon kush për lobim, por jo të mbetesh në aleanca të tilla, që dashur pa dashur mund të krijojnë shqetësim për rajonin.
Leave a Reply