David Ignatius/
Presidenti Trump meriton merita për kapjen e momentit për negociatat me Korenë e Veriut. Por disa dokumente pak të vërejtura zbulojnë se Kim Jong Un po planifikonte ofertën e tij të denuklearizimit dhe hapjen ndaj Shteteve të Bashkuara për pesë vitet e fundit.
Ritmi diplomatik po përshpejton tani, ndërsa Trump dhe udhëheqësi korean përgatiten për samitin e tyre. Ka diskutime që Koreja e Veriut mund të lëshojë së shpejti tre të burgosur amerikanë, dhe Pyongyang ka njoftuar planet për një prishje teatrore të një vendi testimi bërthamor më vonë këtë muaj, me vëzhguesit amerikanë duke shikuar.
Si ndodhi kjo detente e jashtëzakonshme koreane? Është një histori e komplikuar, por duket se Kim ka qenë drejtuesi kryesor. Ai ka ndjekur vazhdimisht një strategji të dyfishtë: krijimi i armëve bërthamore të përdorshme dhe pastaj orientimi drejt dialogut dhe modernizimit të ekonomisë së tij. Ai kërkoi sigurinë e tij bërthamore me vendosmëri pothuajse të pamatur, por ai ishte çuditërisht i zgjuar për të bërë kthesën drejt diplomacisë.
A do të kishte shkuar Kim drejt negociatave pavarësisht se kush ishte president? Ne kurrë nuk do ta dimë. Por nuk mund të mohojmë se qasja konfrontuese e Trump krijoi një mundësi për diplomacinë e krizës – dhe se ai ishte mjaft i guximshëm për të përqafuar ofertën e Kim-it për bisedimet e drejtpërdrejta.
Dokumentet e Koresë së Veriut u parashtruan për mua nga Robert Carlin, një ish-analist i Departamentit të Shtetit dhe CIA-s, i cili ka vizituar Veriun më shumë se 30 herë që nga viti 1996. Ai u tërhoq nga qeveria në 2004 dhe që atëherë ka punuar në Universitetin Stanford. Në bisedat tona të shumta gjatë vitit të kaluar, Carlin ka qenë vazhdimisht i saktë në parashikimin e tij se çfarë Kim do të bënte.
Kim fillimisht përshkroi qasjen e tij të dyfishtë, të njohur si “qasja byungjin”, në një fjalim në një takim të Partisë Koreane të Punëtorëve në mars 2013, dy vjet pas marrjes së pushtetit. Ai tha se Koreja e Veriut donte të forconte aftësitë e saj të armëve bërthamore, por gjithashtu të përmirësonte ekonominë e saj të prapambetur dhe të varfër. Shtetet e Bashkuara nuk i kushtuan shumë vëmendje, sepse Kim gjithashtu tha se nuk ishte i përgatitur për të diskutuar denuklearizimin. Por kjo shpejt ndryshoi.
Regjimi i Kim vuri në dukje denuklearizimin në tryezë në një deklaratë të 16 qershorit 2013 nga Komisioni Kombëtar i Mbrojtjes (NDC). Megjithëse deklarata kishte retorikën e zakonshme, duke i quajtur Shtetet e Bashkuara një “zjarrvënës të luftës” në një pikë, përfshinte edhe këtë gjuhë të shquar: “Denuklearizimi i Gadishullit Korean është urdhri i udhëheqësit tonë” dhe “duhet të kryhet… pa dështuar”. Deklarata gjithashtu kërkonte “bisedime të nivelit të lartë midis DPRK-së [Koresë së Veriut] dhe autoriteteve të SHBA-së për të. . . vendosur paqen dhe sigurinë në rajon”.
Koreja e Veriut përforcoi mesazhin e denuklearizimit në një deklaratë të 6 korrikut 2016 nga një zëdhënës i qeverisë që kërkoi të ankoronte këtë politikë si pjesë të trashëgimisë dinastike të babait dhe gjyshit të Kim. “Denuklearizimi i Gadishullit Korean është urdhri i Kreut të Madh [Kim Il Song] dhe Gjeneralit Baba [Kim Jong Il] dhe vullnet i palëkundur i partisë, ushtrisë dhe popullit tonë”, thonte deklarata.
Pavarësisht nga fjalimi i denuklearizimit, regjimi i Kim vazhdoi forcërisht drejt forcimit të aftësisë së armëve bërthamore që deklaratat pretendonin se ishte gati të heqë dorë. Kjo shtytje arriti kulmin në një seri testesh bërthamore dhe raketash vitin e kaluar, pasi Trump u bë president. Pavarësisht nga kërcënimet luftarake të Trump, koreanoveriorët vazhduan të testonin.
Në fund të vitit të kaluar, Kim deklaroi, në fakt, “misioni është i kryer”. Pas një nisjeje të raketave më 29 nëntor, ai shpalli “me krenari që tani kemi realizuar më në fund kauzën e madhe historike të kompletimit të forcës bërthamore të shtetit”.
Në Ditën e Vitit të Ri erdhi ndryshimi. Kim tha se megjithëse “butoni bërthamor është në tavolinën time të zyrës gjatë gjithë kohës”, dhe se raketat e tij mund të synonin të gjithë Amerikën, tani donte të theksonte “ndërtimin e një vendi të begatë” dhe një shtrirje diplomatike Koresë së Jugut.
Kim propozoi që Koreja e Veriut të merrte pjesë në Olimpiadën PyeongChang për “të lehtësuar tensionin akut ushtarak” dhe “të krijonte një mjedis të qetë në Gadishullin Korean”. Nga ky propozim rrjedh zinxhiri i jashtëzakonshëm i takimeve, masat për ndërtimin e besimit dhe premtimet publike për denuklearizimin dhe rruga për në samitin e pritur të Trump-Kim.
Muajin e kaluar, Kim tha në një plenum të Partisë së Punëtorëve se qasja byungjin kishte triumfuar dhe se ai po kalonte në një “linjë të re strategjike” kushtuar nxitjes së ekonomisë.
Kim është si një iluzionist i cili ju tregon se çfarë marifeti do të bëjë, dhe pastaj e bën atë para syve tuaj, duke ju sfiduar të gjeni sekretin. Trump e sheh veten si një person i zgjuar dhe konfrontues për arritjen e marrëveshjeve, por ai mund të ketë takuar sozinë e tij me djalin nga Pheniani./The Washington Post – Lexo.al/
Leave a Reply